Duurzaamheid en mijn reis naar Portugal (deel 1)
(Zaterdagavond 22 oktober 2022)
Daar sta ik dan, in de gietende regen, in het donker, op een mij onbekend busstation ergens langs de snelweg tussen Salamanca en San Sebastián, in Spanje. Mijn koffer zit nog in de bus, maar de chauffeur schreeuwt in het Spaans tegen mij dat hij eerst gaat eten en dat ik op perron 3 moet wachten. Nou ja, zoiets denk ik dat hij zegt…. In mijn hand een klein briefje met ‘1158 Bayonne’ erop. Op zoek naar die bus dus. Op mijn ticket staat nr. 1150 en dat zou een rechtstreekse bus zijn, maar die kwam nooit opdagen. Ik snap er weinig van. Het huilen staat me nader dan het lachen. Iedereen om me heen praat Spaans of Portugees en in de complete chaos van aankomende en vertrekkende bussen lijkt iedereen te begrijpen wat de bedoeling is, behalve ik. Ben ik in een nachtmerrie beland? Was dit wat ik wilde toen ik met bus en trein naar Portugal ging reizen?
Even terugspoelen
Al ruim 25 jaar woont mijn vriendin in Portugal en al net zo lang ga ik regelmatig bij haar op bezoek. In het begin ging ik altijd met de trein, maar na de geboorte van mijn zoon (20 jaar geleden) met het vliegtuig en dan met bus of auto naar haar afgelegen boerderij in midden Portugal, tegen de Spaanse grens. Ingegeven door vliegschaamte ging ik op zoek naar een alternatief voor het vliegtuig. Helaas is tijdens de coronatijd de nachttrein van de Frans-Spaanse grens naar Portugal verkocht en is het inmiddels een hele toer om met de trein in Portugal te komen. Ik koos daarom voor een treinreis tot Bayonne (Zuid-Frankrijk) met hotelovernachting en de volgende dag (heel vroeg) verder met een lange-afstands-bus tot aan de Portugese grens, waar mijn vriendin mij zal ophalen; een busreis van 7 uur.
(zaterdag 15 oktober 2022, heenreis)
Ik word wakker als de bus even stopt. De opkomende zon legt een mysterieuze gloed over de glooiende dorre heuvels. Ik kan ver kijken, er staan amper bomen. Ik vraag me af of de heuvels zo geel zijn van de achtergebleven strostoppels na de oogst of vanwege de droogte. Ik concludeer beide! Hele grote stoppelvelden afgewisseld met stroken geel gras en gele (dode) struiken. Ergens zie ik een rijtje cipressen, ook geel. Er duikt een stadje op -blokkendozen in een verder dorre omgeving. Ergens een heel groot zonnepanelenveld, dat past hier goed.
Ik realiseer me dat ik voor het eerst mijn reis door de Spaanse hooglanden bewust meemaak; vroeger met de trein reed ik er in de nacht doorheen en als de zon opkwam was ik in Portugal. Het landschap maakt me droevig. Tientallen kilometers dorheid, verbrande struiken, betonnen huizen. Hoe zal het zijn hier op te groeien? Te werken? (Als er al werk is). Heel anders dan het groene Nederland, hoe droog het afgelopen zomer ook was.
Bus of trein?
In de TGV viel het me op dat het me niet lukte om te lummelen: ik las, at of keek een film. De tijd ging niet heel snel, de hogesnelheidstrein wel.😉
In de bus is dat heel anders. De eerste uren sliep ik (of deed pogingen ertoe). En toen ik wakker was, was er genoeg te zien, nou ja heuvels, dorheid en zon. En toch, mijn doe-drang komt tot rust, mijn boek blijft in de tas, mijn gedachten worden rustiger. Tijd lijkt ineens minder belangrijk. Mijn lijf kan het tempo van de bus beter bijhouden dan dat van de TGV. Het is prachtig dat ik in 10 uur in Zuid-Frankrijk was, maar echt genieten van de reis was er te weinig. En dat was wel een van de gedachten achter deze reis.
Reizen als beleving?!
Door de goedkope vliegtickets is het normaal geworden om een weekendje New York, Berlijn, Lissabon te doen. De reis moet zo snel mogelijk en is puur bedoeld om van A naar B te komen, maar wordt amper nog gezien als waardevol in zichzelf. De omgeving, de natuur, het weer, de mensen, de talen langzaam zien veranderen is voor mij een mooie ervaring op zich. Mijn denkkaders weer even oprekken, weten dat het er elders heel anders aan toe gaat, dat mensen worstelen met de gevolgen van de droogte, helpt mij mijn eigen worstelingen in perspectief te plaatsen.
En even weg uit de ratrace, in een bubbel, waar tijd ineens relatief is geworden.
Deze reis is voor mij dus meer dan op weg zijn naar mijn bestemming. Het is onthaasten, een belevenis op zich, de afstand ervaren, de verschillende werelden aan me voorbij zien trekken. Als een film. En daarbij gedachten krijgen die ik thuis achter mijn bureau nooit zou krijgen.
En het fijnst vind ik wel dat het me moeiteloos lukt om in het moment te zijn. Niet straks, niet gisteren, maar nu. Heel relaxed. Gewoon zijn. En ervaren wat er is. De zon, de cadans van de bus op de weg, de weidsheid, het ongemak van het lange zitten. Het is allemaal okay.
(zaterdagavond 22 oktober in Noord-Spanje, terugreis)
Met mijn hoofd in de wind op het terras van een wegrestaurant geniet ik van de frisse avondkoelte en verbaas me over al die mensen die dit al ettelijke malen hebben gedaan.
Ik ben beland in een bubbel die voor mij onbekend is. De bubbel van de Portugese emigranten die op familiebezoek zijn geweest en nu weer teruggaan naar hun huis in Frankrijk. In Parijs, Rennes, Reims, Lille.. Ik verwonder me over deze wereld waar ik niets van wist. Bussen die ‘s nachts heel Europa doorkruisen, mensen met ontzettend veel bagage die gelaten uren hangen in een bus en in de rij gaan staan bij de wc van de wegrestaurants. Enorme busstations waar het gonst van de mensen in de nacht. Een kind dat overgeeft, gestreste chauffeurs, een niet werkend lampje en een man die met zijn continue telefoongesprekken iedereen uit zijn slaap houdt.
In het begin verzet ik me enorm, maar gaandeweg begrijp ik waarom zo weinig mensen actief een boek lezen of een film kijken. Je overgeven aan de cadans van de bus, een beetje rondkijken, een praatje maken met je buurvrouw of kiekeboe spelen met het kind achter je. Zijn in het moment, zonder doel. Verwonderen over deze (nieuwe) wereld.
Nieuwe perspectieven
Is dat niet wat reizen is? Of je je nou verwondert over een middeleeuwse kathedraal, een mooie bergtop of het leven in een overvolle lange-afstands-bus. Het gaat om het ervaren van wat je thuis niet kunt ervaren. Even een andere wereld in stappen waar je zekerheden ineens niet meer gelden. Nieuwe perspectieven.
Dit was zeker niet mijn laatste keer!
p.s. waarom ik deze blog schreef? Als Happy Planet Professional draag ik graag bij aan een duurzamere wereld. En dat betekent voor mij ook delen van ervaringen hoe het anders kan.😊